Destructie

In mijn vorige blog hamerde ik op het bevragen van de fundamenten. De ‘destructieve’ methode à la Heidegger spreekt mij heel erg aan.

Dan komen we nu alweer bij een volgende vraag, als we ons gaan richten op destructie: destructie van wat precies?

Gaat om het afbreken van ons ‘alledaagse’ wereldbeeld, of van het zogenaamd ‘objectieve’ wetenschappelijke wereldbeeld? Of gaat het om het weerleggen van de metafysische systemen van voorgaande filosofen?

Het gevaar bestaat (waar ik in de vorige blog al op gehint heb) dat ik in een begrippen-oorlog beland, daarbij zelf alle begrippen ga weerleggen, en zelf nieuwe begrippen introduceer. Deze vormen op hun beurt weer voer voor critici na mij, waardoor de strijd met woorden eeuwig doorgaat.

Juist om die reden is het belangrijk om niet alleen een negatieve (destructieve) methode te hanteren, maar ook een positieve (waarderende) methode. De vele voorgangers die ik beoog te bekritiseren, moet ik ook leren te waarderen. En om ze überhaupt te kunnen beoordelen, moet ik meer te weten komen over hun stellingen.

Ik heb evenwel niet de illusie dat ik op korte termijn ook maar een van de grote filosofen volledig ga doorgronden. Wel is het zo dat hoe meer ik lees en schrijf, hoe meer gedachtegangen ik vind (bij mezelf en bij anderen) die kunnen helpen bij het hoofdwerken de vraagstelling.

Dit wordt een heel lang traject. Het zal, zoals eerder genoemd, meer een kwestie worden van continu vragen stellen dan van het uitwerken van een systeem.

Het voordeel dat ik mezelf gun, is dat ik compleet vrij ben om mijn invalshoek te kiezen. Ik hoef niemand iets te bewijzen, en ik hoef deze of gene filosoof niet op te hemelen. Toch blijft het belangrijk, voor de academische en analytische kwaliteit, dat iedere filosoof, ieder werk, zelfs ieder relevant argument, onder een vergrootglas wordt gelegd. Wat klopt er wel, wat klopt er niet? Kan ik de gedachtegang volgen, kan ik het gebruiken voor mijn eigen analyse.

Ergo, destructie is zeker belangrijk op zijn tijd (en scepsis is altijd gezond), maar het is geen heilige graal. Het is slechts een van de hulpmiddelen uit de gereedschapskist.

Ook al is dit nog het begin van het traject, het is nu zaak om wat kaders te schetsen voor het hoofdessay. De omgekeerde piramide, voor de volgende blog.